Lisanne de Vaan Psyche 21 mrt 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Ruzie in de IKEA: dit is waarom dat áltijd gebeurt (volgens psychologen)

Wie met zijn partner naar Ikea gaat om nieuw meubilair te scoren begeeft zich op glad ijs. Om de een of andere redenen vinden veel koppels het lastig om het gezellig te houden. Heerst er een vloek over de winkelketen of is er iets anders aan de hand? Science of Us vroeg een aantal psychologen hoe het komt dat de Ikea een broeiplaats is van bekvechtende koppels.

Honderden keuzemogelijkheden

Het eerste punt dat wordt aangehaald zijn de vele opties die de winkel biedt. Uiteindelijk, zo wordt gesteld, ben je maar voor één reden bij de de Ikea, en dat is nieuwe meubels uitzoeken. Een taak die best ontmoedigend kan zijn als je bedenkt dat er 80 verschillende banken zijn, terwijl je er aan een toch echt genoeg hebt. En dan ben je er nog niet. Zodra je de keuzemogelijkheden hebt gereduceerd en het model gekozen hebt, dan zijn er nog een aantal aanvullende beslissingen te maken, bijvoorbeeld over het formaat en de kleur.

Moeilijk veel keuzes dus. En dat heeft meer effect op je dan je misschien denkt. Mentale processen zoals het actief maken van keuzes en het in bedwang houden van je emoties kosten nu eenmaal energie. Volgens Science of Us krijgen we te maken met ‘ego depletion’, wat betekent dat we maar een eindige hoeveelheid mentale energie te besteden hebben voordat we te moe worden om te beslissen.

Zelfs voor iemand met ontzettend veel wilskracht kan het maken van al die keuzes (samen met een partner) een lastige opgave zijn, vertelt Julie Peterson – hoogleraar psychologie an de Universiteit van New England. “Winkelen voor een belangrijke aankoop is zelfs stressvol wanneer je alleen bent. Wanneer je daar een partner aan toevoegt – iemand om wie je geeft, van wie je houdt en die je in zekere zin wil pleasen – dan is dat soms gewoon te veel. Je hebt zoveel keuzemogelijkheden, en dan wil je ook nog je behoeften en wensen in evenwicht brengen met de behoeften en wensen van je partner.”

dit vind je vast ook interessant: Hoe maak je het goed met je partner na een ruzie?

Een en al frustratie

Als er eenmaal kleine ergernissen beginnen te komen dan gaat het volgens Peterson vaak van kwaad tot erger. “Plotseling is een stoel niet alleen een stoel meer. Het is een metafoor voor alle manieren waarop jullie onverenigbaar zijn.” Zodra het bekvechten begint, stelt zij, zit je opgesloten. Letterlijk, omdat het echt niet makkelijk is om snel je weg naar buiten te vinden, én figuurlijk, omdat de ruzie niet-gerelateerde issues uit het verleden naar de oppervlakte kan brengen.

Ozlem Ayduk – psycholoog aan de Universiteit van Californië – zegt hierover het volgende: “Onenigheid zorgt ervoor dat mensen in een negatieve gemoedstoestand komen, en als je in een negatieve gemoedstoestand bent, dan herinner je je ook meer negatieve dingen.” Dit betekent dat als je geïrriteerd bent omdat je partner al meer dan twee uur zit te twijfelen tussen twee stoelen (hoe moeilijk is het om een knoop door te hakken?) de kans groot is dat je opeens ál die andere momenten herinnert waarop hij of zij geen keuze kon maken.

Frustratie-agressie theorie

Zelfs als het niet onze partner is die ons ergert, dan zijn ze soms alsnog de dupe van onze grillen. Peterson wijst op een concept bekend als de frustratie-agressie theorie. “We raken gefrustreerd wanneer onze pogingen om te krijgen wat we willen worden gedwarsboomd.” Het resultaat? We halen uit naar onze partner, zeggen dingen die we normaal niet zouden zeggen of gedragen ons minder vriendelijk dan dat we normaal zouden doen.

Gelukkig zijn er ook genoeg koppels die de Ikea test moeiteloos doorstaan, en met een lach op het gezicht naar buiten lopen. Alhoewel.. dat is misschien maar van korte duur. Er moet thuis ook nog het een en ander in elkaar worden gezet natuurlijk.

Met ruzies leren omgaan?

• Money talks! Zo voorkom je ruzie over geld in je relatie.
• Lees dit zodat je geen gillende ruzie hebt tijdens de feestdagen
• Waarom hebben Donald Trump en zijn vrouw nooit ruzie?