Moos Lamerus Psyche 16 nov 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe geld ons wél gelukkig kan maken

Vooruit, volg je hart en kies die studie Romaanse talen zonder perspectief, want geld maakt toch niet gelukkig. Althans, dát is de mantra waarmee vele generaties zijn opgegroeid. Maar volgens Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman ligt de relatie tussen geld en geluk niet zo eenvoudig.

Laten we beginnen bij de allerarmsten. Zij die geen dak boven hun hoofd hebben, met moeite elke dag hun kostje vergaren, nauwelijks toegang tot educatie of medische zorg hebben. Zijn zij gelukkig of ongelukkig? Inkoppertje, deze mensen zijn niet bepaald gelukkig over het algemeen.

Schathemeltjerijk, dus supergelukkig?

Hoe zit het met de andere kant van het spectrum: de rijke stinkerds. Schathemeltjerijk, dus supergelukkig? Dat hangt af van wat je verstaat onder geluk. Bedoel je met geluk hoe tevreden je bent over hoe je leven is uitgepakt? Dan is een hoger inkomen inderdaad gekoppeld aan meer tevredenheid.

Definieer je geluk daarentegen als een emotionele evaluatie van je leven – hoe vaak en intens ervaar je blijdschap, plezier, genot, woede, angst en stress in het dagelijkse leven? – dan vertroebelt het plaatje. Boven een jaarinkomen van ongeveer 60.000 euro per huishouden is er geen verband meer tussen ons emotionele welzijn en ons inkomen.

Ook interessant: Een vrij leven: hoe doe je dat met (geen) geld?

Onder die grens zijn de dagelijkse geluksgevoelens daarentegen wél gecorreleerd aan een hoger inkomen. Toch zien we dat het gemiddelde geluk in Westerse landen min of meer constant is gebleven in de afgelopen zestig jaar ondanks dat de welvaart enorm is gestegen. Kennelijk doen we iets fout.

Doneren aan goede doelen en geluk

Laten we ervan uitgaan dat eventjes meer verdienen voor de meesten onder ons geen optie is. Hoe moet je dan gelukkig(er) worden met het geld dat je hebt? Door je geld weg te geven natuurlijk. Tenminste als je het baanbrekende onderzoek van Norton, Aknin en Dunn mag geloven.

Zij gaven deelnemers een geldbedrag waarbij de helft van de groep de opdracht kreeg dat uit te geven aan zichzelf en de andere groep om het uit te geven aan een ander. Voor en na het onderzoek werd hun (emotionele) geluk gemeten en wat bleek? Mensen die hun geld hadden uitgegeven aan een ander waren aanzienlijk gelukkiger!

Ook onderzoek naar de relatie tussen doneren aan goede doelen en het welzijn van de donateurs laat dit verband zien. Hoe groter het aandeel van het inkomen is dat mensen weggeven aan een goed doel, hoe gelukkiger ze gemiddeld zijn.

Geluk is vluchtig

Oké, je ziet jezelf graag als filantroop, maar je kapitalistische ikje kan niet van de ene op de andere dag een totaal onbaatzuchtig wezentje worden. Say no more. Je bent er stiekem vooral in geïnteresseerd of je gelukkiger kan worden met geld dat je aan jezelf uitgeeft.

Must read: Nieuw onderzoek komt met een instant geluksbooster

De wetenschappers Carter & Gilovich hebben gekeken naar hoe lang men gemiddeld gelukkig is met een bepaalde aankoop en wat blijkt? Het geluk dat je kan putten uit een materiële aankoop is heel vluchtig. In het begin ben je blij met je nieuwe auto, bank, fiets of schoenen, maar al gauw kijk je er niet meer naar om. Oké, nooit meer iets materieels kopen. Check.

Wat dan wel?

Wat dan wel? Ervaringen! Vakantie, massages, wandelen, duiken, horse boarding in IJmuiden, vingerverven, ga zo maar door. Op een waardevolle herinnering kan je veel langer teren, met name als het om een gedeelde herinnering gaat zodat je er samen genoeglijk op kan terugblikken.

‘Weet je nog die vakantie dat we 16 uur in de file stonden voor de Katschbergtunnel? Dat was nog eens weergaloos.’

Tip: Dit zijn Bedrock’s favoriete podcasts over ‘gelukkig zijn’

Heeft de geld-maakt-niet-gelukkig-generatie met diploma Romaanse talen op zak het dus bij het verkeerde eind? Ja, tot op bepaalde hoogte kan geld je wél gelukkig maken, maar dat hangt helemaal af van hoe je je geld uitgeeft.

Volgende keer dat je je portemonnee trekt, houd dan de volgende wetenschappelijke inzichten in het achterhoofd: investeer in ervaringen in plaats van materiële zaken en investeer in de ander in plaats van jezelf. Je maakt daarmee niet alleen jezelf gelukkig maar ook nog eens de ander!

Is dat niet het paradijs op aarde?

Meer over geld?

• Waarom steeds minder mensen investeren in huizen en auto’s.
• Spullen, carrière, geld en vrienden: wat heb je eigenlijk nodig om gelukkig te zijn?
• Good News Monday: in dit land kunnen ouders wegwerpplastic inruilen voor schoolgeld