Maaike Kooijman Betere wereld 11 sep 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Coffee to go? Dit is de invloed van koffiebekers op het milieu

Er zijn een heleboel grote gebaren die je kunt maken voor het milieu. Zo kun je stoppen met vlees eten, minder kleding kopen of vaker de auto laten staan. Maar buiten die bekende vervuilers, zijn er nog een heleboel milieubelastende producten waar niemand zo 1-2-3 aan denkt. Sterker nog, de meeste mensen hebben geen idee wat hun impact eigenlijk is. Wat dacht je bijvoorbeeld van douchepuffs, koffiebekers en reinigingsdoekjes?

En dit is nog maar een kleine greep uit het vervuilende aanbod.

Het nadeel van koffie

Koffie doet wonderen voor (of eigenlijk tegen) het ochtendhumeur van het gros van de Nederlanders. ‘s Ochtends even een caffeïneshotje halen bij de Starbucks – en lachen om hoe ze je naam altijd fout schrijven – en ‘s middags nog wat bekers extra om wakker te blijven.

Helaas doen vooral die bekers wat minder wonderen voor de wereld. Sterker nog, de invloed van koffiebekers op het milieu is enorm. Want hoewel koffiebekers voor zo’n 90 tot 95 procent uit karton bestaan (recyclebaar!), zorgt die overige 5 tot 10 procent dat ze toch allemaal bij het restafval belanden.

Dat kleine deel bestaat namelijk uit plastic, dat erin wordt gestopt om de kartonnen bekers ‘waterdicht’ te maken. Als die bekers met plastic erin toch in de recyclemachine voor karton gaan, verpesten ze ook de rest van het materiaal in de machine. Er worden wel biocups gemaakt die je kunt composteren, maar ook dat wordt vaak niet gedaan. En een apart recyclesysteem bedenken kost veel geld – hoewel ze er in sommige landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, al wel mee bezig zijn.

Ook lezen: Dit zijn de leukste BYO koffiebekers (je kan ze nu meenemen naar alle NS stations)

In Australië is dat in ieder geval nog niet het geval. Daar worden jaarlijks ruim 1 biljoen coffee cups niet gerecycled, volgens de documentaireserie War on waste.

Als je al die bekers achter elkaar legt, kun je 2,5 keer de aarde rond – en dat dus alleen met het afval uit Australië. Craig Reucassel, presentator van de serie, startte daarom de campagne #BYOCoffeeCup: neem je eigen koffiebeker mee. Dat zou dé oplossing kunnen zijn, en wordt in sommige cafés al gestimuleerd door korting te geven aan mensen met zo’n herbruikbare beker. Er zijn trouwens ook al superleuke exemplaren verkrijgbaar.

Nog maar het begin

Een andere aflevering van War on waste is gewijd aan plastic tasjes, en hoe ook die de oceanen vervuilen. In Nederland mogen winkels sinds 1 januari 2016 geen gratis plastic tasjes meer uitdelen – daarvóór gebruikten we er zo’n 3 miljard per jaar in ons kikkerlandje. Maar de maatregel is (hopelijk) nog maar het begin, want het probleem is nog lang niet opgelost.

Plastic tasjes voor losse groenten en fruit zijn bijvoorbeeld nog altijd toegestaan, en we gebruiken er elke keer als we naar de supermarkt gaan dan ook meerdere. Een tasje voor de sperziebonen, een zakje met twee appels… Om nog maar niet te spreken over de kleinere plastic ‘tasjes’: boterhamzakjes. Ik hergebruik zelf tot in den treuren de plastic zakken waar ik ooit brood in heb gekocht, maar er zijn ook veel mensen die elke dag een boterhamzakje uit een doosje plukken om hun lunch in mee te nemen.

En dan hebben we nog de plastic flesjes, die helaas nog steeds niet uit de winkels verdwenen zijn (en dat terwijl we toch nog altijd gewoon uit de kraan kunnen drinken). Voor al deze verspilling is er eigenlijk eenzelfde soort oplossing als voor de koffiebekers. Zo zijn er groentenetjes te koop die je zelf mee kunt nemen naar de winkel, kun je boterhamzakjes vervangen door broodtrommels en is de herbruikbare waterfles al heel lang geleden geïntroduceerd.

View this post on Instagram

Wist je dat de helft van het plastic dat in zee rondzwerft wegwerpplastic is en dus maar één keer gebruikt? En dat er wordt geschat dat er in 2050 meer plastic in de zee zwemt dan vissen? Door minder plastic te gebruiken, plastic her te gebruiken en als je het dan toch gebruikt: te recyclen, zorg je ervoor dat de natuur niet nóg meer te verduren krijgt, dan al het geval is. ⁠ ⁠ En hoe tof als je erover nadenkt: met recyclen maar je van iets wat je niet meer nodig hebt, gewoon weer iets nieuws! Dat kan met plastic, maar ook met nog zoveel meer: in plaats van een oude broek weg te gooien, kan je het gat naaien of er een stukje textiel op plakken bijvoorbeeld. Wat is jouw magische recycle hack? 💚⁠ ⁠ #bedrockmagazine #recycle #zerowaste #reduce #reuse #sustainability #sustainablebrand #sustainablefarm #sustainablegifts #sustainablebuilding #sustainableproducts #sustainableblogger #sustainablegarden #sustainablechoices #sustainablegoals #illustration #quoteoftheday #quote #betterworld

A post shared by Bedrock (@bedrockmagazine) on Sep 5, 2020 at 8:01am PDT

7 miljoen doekjes

Dacht je dat 3 miljoen plastic tasjes per jaar veel was? Moet je dit eens horen: per jaar worden er ongeveer 7 miljard reinigingsdoekjes in de prullenbak gegooid in Nederland. Je weet wel, van die wattenschijfjes waarmee je je make-up eraf haalt – en die je af en toe een dagje niet gebruikt omdat je daar geen zin in hebt.

Zonder make-upvegen erop zijn de doekjes al niet te recyclen, maar met al helemaal niet. Een oplossing is er wel: de wasbare variant. In een middagje zou je zelfs een voorraadje kunnen maken van wat stof.

Hoe douchen de oceaan vervuilt

De douchepuff: misschien heb je er nooit van gehoord, maar je kent ze vast en zeker. Het zijn die gekke sponzen van tutu-achtige stof die altijd in geschenkpakketten van drogisterijen zitten. Je kent vast iemand die ze gebruikt, of misschien doe je het zelf wel. Door de lage prijs lijken ze een ideale spons om je mee te wassen onder de douche, maar niets is minder waar.

Ook in de douchepuffs zit namelijk plastic. Als je je ermee wast, komen er microvezels vrij, heel kleine plastic deeltjes die niet uit het water gefilterd kunnen worden en daardoor ook in oceanen belanden. Sterker nog, momenteel zweven er zo’n 1,4 miljoen triljoen van die deeltjes rond in onze oceanen. Dat zijn 24 nullen! Ze zijn heel schadelijk voor het leven in zee, en daardoor ook voor ons (althans, de mensen die vis eten). Het is dus beter om je te wassen met een washand, of met natuurlijke sponzen.

Zulke microvezels komen trouwens ook vrij als we synthetische kleding wassen.

Bubbeltjesplastic uit het buitenland

Nou heb ik net een aantal producten opgenoemd die niet heel erg (of eigenlijk helemaal niet) milieuvriendelijk zijn, maar een deel van het probleem zit ‘m ook in de bestelling van die dingen. We kopen meer en meer online. Je kunt natuurlijk zelf wel bedenken dat dat de uitlaatgassen van transport niet vermindert, maar sta je ook weleens stil bij de verpakking waarin je product arriveert?

Meestal is dat niet alleen een veel te grote doos, maar ook nog eens een veel te grote doos mét een heleboel opvulling erin. Bubbeltjesplastic is weliswaar nog te recyclen, maar dat geldt niet voor die grappige foamstukjes. Een wasbare of herbruikbare oplossing is er in dit geval helaas niet, niet voor jou als consument althans. Maar een tip hebben we wel: als je gewoon naar de winkel gaat, heb je hier een stuk minder last van.

Meer lezen over hoe plastic en het milieu?

• Plastic is overal (zo kunnen we vervuilde oceanen tegengaan)
• De Grote Oceaanschoonmaak: deze plasticvanger gaat 90% van al het plastic uit de oceaan halen
• Plastic afval scheiden: wat mag wel en niet bij het plastic?