Joanne Wienen Psyche 18 feb 2018, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Minder werken maakt ons meer gefocust, creatiever én productiever

We leven in een maatschappij waar overwerken de norm is en schatrijke CEO’s zich laten voorstaan op hun 80-urige werkweken. Zonde, zegt futuroloog Alex Pang. Door meer en anders te rusten kunnen we namelijk hetzelfde werk verzetten. “Sterker nog, méér,” vertelt hij ons in een skype-gesprek. Wat hebben Bill Gates, Elon Musk, Mark Zuckerberg en Marissa Mayer met elkaar gemeen? Het is niet hun dikke bankrekening. Ja, dat delen ze natuurlijk óók. Maar waar ik nu op doel is dat ze allemaal bekend staan om hun arbeidsethos. Bill Gates sliep in de begindagen van Microsoft wekenlang onder zijn bureau. Elon Musk werkt meer dan dat hij slaapt. En voormalig Yahoo-CEO Marissa Mayer werkte aan het begin van haar carrière wekelijks een nacht door en plande haar toiletbezoeken (!) om zo een 130-urige werkweek te kunnen maken.

We kennen hun namen. De succesverhalen zijn bekend. Een naam die je waarschijnlijk nog niet kent is Alex Pang. Hij is aan Stanford University verbonden futuroloog en werkte jarenlang als senior consultant in Silicon Valley. Hij schreef het boek ‘Rust in uitvoering’ waarin hij aantoont dat we meer voor elkaar kunnen krijgen door minder te werken. Zijn boek gaat niet zozeer over ontsnappen aan je werk, maar over het verbeteren van je vermogen om zinvol werk te verrichten.

Burn-out

Even terug naar het begin. Jarenlang werkte Pang zelf 14-urige werkdagen als technology consultant in Silicon Valley. “Na ongeveer acht jaar was ik compleet uitgeblust. Ik zat op het randje van een burn-out. Niet omdat ik het werk niet leuk vond, maar door de hoge werkdruk en continue deadlines,” vertelt hij. Hij besluit een sabbatical te nemen, verhuist naar Engeland en raakt daar als gastonderzoeker betrokken bij het Microsoft Research Center. Hij maakt tijd voor wandelingen, etentjes met zijn vrouw en ontspanning. “Gek genoeg merkte ik dat ik net zoveel werk gedaan kreeg als toen ik tachtig uur per week werkte. Het maakte me nieuwsgierig: hoe deelden succesvolle mensen in het verleden hun dagen in?”

Pang leest over Charles Darwin die per dag slechts drie blokken van negentig minuten aan daadwerkelijke arbeid besteedde. Net als Stephen King, die slechts vier tot zes uur per dag schreef en zo toch 47 romans de wereld in slingerde. “En ook Hemingway, Picasso en Churchill spendeerden veel minder tijd aan echte arbeid dan ik had verwacht. Daardoor ging ik me afvragen wat ze dan in die andere twintig uur van de dag deden. De manier waarop zij doelbewust rustten en afstand namen van hun werk, zorgde ervoor dat ze uiteindelijk grootse dingen konden bedenken en maken. Ze maakten bijvoorbeeld lange wandelingen, spendeerden tijd aan hobby’s als tuinieren of schilderen of deden dutjes.” (Lees hier trouwens waarom we de beste ideeën juist krijgen als ins brein in ruststand is.)

Minder werken

Minder tijd besteden aan werk maakt veel mensen dus juist meer gefocust, blijer en creatiever. Pang beschrijft in zijn boek veel onderzoeken die aantonen dat overwerken en non-stop bereikbaar zijn, niet alleen slecht is voor mensen, maar ook voor organisaties. Maar wat betekent dat voor jou en mij? We kunnen immers moeilijk tegen onze baas zeggen: ‘Ik kom morgen maar zes uur want dat is beter voor ons allebei’.

“Klopt,” zegt Pang. “Mensen als Stephen King en Charles Darwin zijn een beetje als topsporters. Ik ga nooit zo snel rennen als Usain Bolt of zo goed tennissen als Serena Williams. Toch zijn er dingen die ik van hen kan leren over sporten, fit blijven of een goeie backhand slaan. Zelfs als ik nooit in de buurt zal komen van hun niveau.”

Wat we dus van King en Darwin kunnen leren is het nut van doelbewust rusten. “We leven in een maatschappij waarin altijd overwerken en non-stop bereikbaar zijn, worden gezien als wenselijke eigenschappen. Iets dat we moeten nastreven. Maar dat is dus onzin.” Heb je geen tijd voor een dagelijkse lange wandeling? Zorg dan dat je extra veel tijd aan jezelf besteedt als je wél vrij bent. Door duidelijk afstand te nemen van je werk als je rust en door heel bewust een andere ontspannende taak op je te nemen. Kortom; ga tuinieren, zeilen of wat je dan ook leuk vindt.

Groeiend bewustzijn

Toch gloort er ook hoop aan de werkhorizon. Met een beetje geluk gaat je baas namelijk óók inzien dat harder werken niet per se betere productiviteit betekent. “Ik denk dat er een groeiend bewustzijn is dat multitasken en chronisch overwerken niet zorgt voor beter werk of een betere levenskwaliteit. Zo is er in Frankrijk een wet aangenomen die stelt dat het e-mailgebruik buiten werktijden in grote bedrijven aan banden moet worden gelegd. Er zijn Amerikaanse en Duitse bedrijven die hier ook mee geëxperimenteerd hebben.”

Al deze organisaties merkten dat het werkplezier onder de werknemers toenam, het ziekteverzuim minder werd en dat klanten totaal geen hinder ondervonden van het feit dat hun contactpersoon ‘s avonds niet bereikbaar was.

“Er zullen altijd beroepen zijn die vragen om keihard werken in een heel korte tijd, maar we gedragen ons nu alsof lesgeven op een school of werken in een winkel om dezelfde uren vragen als iemand die een hedgefund beheert of een technologie-startup aan het opzetten is. Het doet bovendien voorkomen alsof de mensen die in die industrieën werken zo succesvol zijn doordat ze zo hard werken. Het lijkt nu alsof dat concept – als je maar keihard werkt, kom je er wel – op elk beroep toepasbaar is, maar dat is gewoon niet zo,” zegt Pang.

Hoe zit het dan met die CEO’s waar Silicon Valley en de rest van de wereld zo naar opkijkt? “Een van de dingen die we vaak vergeten als gekeken wordt naar het succes van Elon Musk en Bill Gates en Mark Zuckerberg, is dat zij omringd zijn met PR- en marketingmensen. Een hardwerkende, gepassioneerde CEO die altijd maar aan het bedrijf denkt, doet het goed op de beurs. Het krikt de waarde van een bedrijf op,” zegt Pang. Maar als hij iets ontdekt heeft, is het wel dat je ook zonder tachtigurige werkweken succesvol en productief kunt zijn. Pang: “Het wordt tijd dat die boodschap óók doordringt in onze maatschappij.”

‘Rust in Uitvoering’ – Alex Pang. Kosmos Uitgevers, 351 pagina’s, 20 euro.