Lisanne de Vaan Psyche 30 nov 2017, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe hoge verwachtingen vaak leiden tot teleurstellingen

Heb je dat ook wel eens, dat je ergens stiekem meer van had verwacht? Dat je verwachtingen hooggespannen waren, maar dat de realiteit tegenviel? Ik wel. Zo kan ik me herinneren dat ik vroeger regelmatig uitkeek naar bepaalde feestjes. Als ik er eenmaal was dacht ik: ‘Is dit het nou’? Of dat stukje taart dat ik afgelopen zomer bestelde; lékker dat het eruit zag, maar man wát viel het tegen… Zo heeft iedereen wel eens te kampen met teleurstelling, al is het nog zo klein of groot. Niet omdat de persoon in kwestie of gebeurtenis nou zo dramatisch is, maar gewoon… Je had er meer van verwacht.

Romantisch beeld

We worden allemaal aangetrokken tot het perfecte plaatje. Zoals die charmante man in de kroeg, die prachtige foto’s van een bounty eiland en die smaakvolle pizzapunt, waar de kaas van afdruipt. De realiteit is vaak anders.

Die charmante man blijkt psychische problemen te hebben (of thuis gewoon een vrouw en 3 kinderen), dat strand is in het echt helemaal niet zo wit als op de foto en die pizza smaakt eerder naar plastic dan naar kaas. En zo gaat het helaas met meerdere dingen in het leven. Ze lijken vaak mooier dan dat ze in werkelijkheid zijn.

Dit zijn de 5 leefregels van de Tolteekse wijsheid

De oorzaak? Onze frustratie en teleurstelling is wellicht gewoon een voorbeeld van een bron van verwarring, die statistici ‘regressie’ noemen. Docenten weten ook niet welke studenten het hoogst gaan scoren op een test, net als programmamakers niet weten welk tv-concept aan gaat slaan. Het is dus helemaal niet gek dat we soms keuzes maken die anders uitpakken dan verwacht.

Overschattingen in de liefde

Wanneer we iets proberen te beoordelen (of het nu een persoon, een plaats of een ding is), is het altijd mogelijk om het te onderschatten, of overschatten. Vanuit het regressie-principe hebben de dingen die we hoog inschatten meer kans om overschat te worden dan onderschat.

Alles wat ver boven het gemiddelde ligt, is waarschijnlijk ook wel bovengemiddeld maar niet zo ver als het lijkt. Dit geldt ook voor onze zoektocht naar liefde. Het kan zijn dat je tijdens een eerste date op een eigenschap valt, bijvoorbeeld het feit dat hij of zij zo ondernemend is. Je date heeft het initiatief genomen om een leuke dag te organiseren en neemt je mee naar de mooiste plekken van de stad.

Even een ommetje maken? Zo haal je nóg meer uit je dagelijkse wandeling

Maanden later, als je de persoon in kwestie beter hebt leren kennen, blijkt dat hij of zij liever lui dan moe is en de weekenden op de bank doorbrengt, in plaats van jou op sleeptouw te nemen.

Oké zijn met wat het is

Onze neiging om verwachtingen te overschatten, verklaart ook waarom het gras altijd groener lijkt aan de overkant. Maar wie de zin goed leest, ziet meteen waar de valkuil zit. Het ‘lijkt’ zo. Veel mensen worden misleidt door te denken dat ze ware liefde hebben gevonden buiten de deur. Alleen om later weer teleurgesteld te worden. Regressie voorspelt dan ook dat de meeste affaires slecht zullen eindigen.

En wat dacht je van dating-apps als Tinder en Happn? Online wordt vaak een romantisch beeld geschetst. Heb je een leuk gesprek met iemand, dan ga je er meteen vanuit dat jullie uren met elkaar kunnen kletsen. Toch jammer als je er in real life achter komt dat je date niet zo goed uit zijn woorden komt en totaal geen humor heeft.

Maar logisch dat dit tot de mogelijkheden behoort toch? We creëren verwachtingen van mensen die we nog nooit hebben ontmoet en lopen daarmee makkelijk de kans om teleurgesteld te raken.

Oké zijn met wat het is

Dat we de kans lopen om teleurgesteld te raken, betekent niet dat we niet moeten kiezen voor een date of partner in wie we de meeste potentie zien. Je moet nog steeds positief blijven. Het regressie-principe laat alleen zien dat we niet verbaasd moeten zijn als de liefde die je op het eerste gezicht voelde minder is geworden.

Val je altijd op foute mannen? Zo doorbreek je die cirkel

Onze teleurstelling zou moeten worden omgedraaid in ons hoofd: eigenlijk zouden we teleurgesteld moeten zijn in onze eigen onrealistische verwachtingen, in plaats van te worden teleurgesteld met een resultaat. Wie zijn verwachtingen aanpast aan de realiteit, loopt minder kans op teleurstelling.

Vraag jezelf af of je verwachting een redelijke of waarschijnlijke uitkomst is, en accepteer de situatie zoals hij is. Het gras is hier ten slotte ook prachtig.

Meer lezen?

We kunnen vrij slecht inschatten wat anderen van ons vinden.