Joanne Wienen Psyche 19 nov 2017, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Hoe smartphones relaties op de proef kunnen stellen

Ik weet niet precies wat de definitie van smartphone-verslaving is, maar het zou me niet verbazen als mijn telefoongedrag er dicht in de buurt komt. Mijn telefoon zit vastgegroeid aan mijn hand. Ik ben de drijvende kracht achter verschillende Whatsapp-groepen (ooit is de naam van een groepsapp zelfs veranderd in ‘wat gebeurt er in Joanne’s leven’ en nee, niet door mijzelf). En ik check om de haverklap of ik nog iets gemist heb in de, eh… twee minuten dat ik niet op dat ding gekeken heb.
Op mijn afhankelijkheid van een apparaat ben ik niet bepaald trots. Meerdere vrienden hebben me er al op gewezen dat ik ‘echt heel vaak op mijn telefoon kijk’ en mijn vriend begint al demonstratief te zuchten zodra ik alleen al richting mijn telefoon kijk. Ik snap het wel, want ik weet zelf ook hoe vervelend het is als iemand in gezelschap continu naar een beeldschermpje zit te turen. Stiekem ben ik zelfs een beetje jaloers op vrienden die pas na een paar uur op berichtjes reageren omdat ze ‘even niet op hun telefoon keken’. Heerlijk rustig lijkt me dat. Maar hoe vaak ik het me ook voorneem, mijn gedrag écht veranderen doe ik (nog) niet. En dat kan me meer kosten dan wat geïrriteerde snauwen. Nieuw onderzoek wijst namelijk uit dat het eeuwige gekijk op de smartphone funest is voor relaties.

Vergeet niet Bedrock’s Facebook-pagina te liken, zodat je nooit meer iets mist.

Naar bed met een smartphone

Ik ben niet de enige die vergroeid is met mijn telefoon. Een onderzoek uit 2015 wijst uit dat de meerderheid van de mensen (81 procent om precies te zijn) de telefoon altijd aan heeft staan, ook in bed. Vier op de tien volwassenen checkt meteen hun telefoon als ze ‘s nachts wakker schrikken en 51 procent besteed ‘s ochtends meer tijd aan het uitgebreid checken van mails en social media dan aan hun ontbijt.

De eindeloze stroom aan informatie triggert ons beloningssysteem

Waarom doen we dat? In het Financieel Dagblad verscheen onlangs een artikel over ‘phubbing’, een samentrekking van de woorden ‘phone’ en ‘snubbing’ (negeren). De steeds meer voorkomende neiging om de telefoon er even bij te pakken, óók als we in gezelschap van anderen zijn. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een primitief hersengebied waar dopamine wordt geproduceerd, een stofje die motiveert om beloningen te zoeken. Dat was vooral handig toen we nog aan jagen en verzamelen deden, want toen was voedsel de beloning. Nu komt hetzelfde hersengebied in actie als we op onze mobiele telefoons kijken. De beloning is informatie, het enige probleem is dat er op een telefoon een eindeloze stroom aan informatie te vinden is. En dus blijf je kijken.

‘Phubbing’ naast irritant ook funest voor relaties

Dat overmatige gestaar naar het beeldscherm van telefoons, is niet alleen maar irritant. Het heeft echt negatieve invloed op onze relaties. Zo blijkt uit een nieuw onderzoek van Baylor University in Texas dat mensen die vaak op hun telefoon kijken vaker ruzie hebben met hun geliefde. In die studie werden 145 volwassen Amerikanen met een vaste relatie ondervraagd. Eerst liet hij ze hun liefdesleven beoordelen, vervolgens legde hij ze allerlei vragen over het telefoongebruik van hun partner voor. Zo vroeg hij bijvoorbeeld of de partner in kwestie zijn/haar telefoon weleens in het zicht legt als ze bij elkaar zijn en of de partner de telefoon meteen checkt als er een berichtje binnenkomt, ongeacht of hij/zij in gesprek is. Wat bleek? Mensen die vaak met ‘phubbing’ te maken hadden, gaven een relatief laag cijfer aan hun relatie, hadden vaker ruzie met hun partner en voelden zich zelfs bovengemiddeld vaak neerslachtig.

Op de hoogte blijven van Bedrock-nieuws? Schrijf je in voor onze Bedrock-sparks!

Ook gewone gesprekken lijden onder ‘telefoonstaren’

Niet alleen in een liefdesrelatie kan de smartphone een vernietigende werking hebben. Onderzoekers van de Universiteit van Essex deden in 2012 een experiment waarbij ze twee vreemden tien minuten lang met elkaar lieten praten in een neutrale ruimte. Bij de ene helft lag een boek op tafel, bij de anderen een telefoon. Zelfs zonder dat het apparaat gebruikt werd, had het al zo’n invloed dat de proefpersonen in de ruimte met telefoon een lager cijfer aan hun gesprek gaven dan de mensen die een boek op tafel hadden zien liggen.

Het is nog niet te laat (tips om van je smartphone af te blijven)

In gedachten zie ik mijn relaties al afbrokkelen. Een doembeeld van mijn bejaarde, eenzame zelf met in mijn verrimpelde hand een telefoon met geopende Instagramfeed verschijnt op mijn netvlies. Gelukkig hoeft het zo ver niet te komen en kunnen mijn relaties nog gered worden. Zo lees ik in het FD Persoonlijk tips hoe ik mijn smartphone-gedrag in bedwang kan houden.

1. Stel telefoonvrije tijden in: bijvoorbeeld tijdens het eten en na 22:00 uur ‘s avonds.
2. Leg je telefoon uit het zicht tijdens gesprekken, dus in je jas of tas.
3. Spreek in gezelschap af om alle telefoons van tafel te verwijderen en niet meer tevoorschijn te halen.
4. Neem jezelf voor één praatje per dag te maken met iemand in de trein of op het werk. Gesprekken met vreemden geven voldoening, blijkt uit onderzoek.
5. Leg je telefoon in de kofferbak tijdens het rijden.

Sorry lieve vrienden, familie en collega’s, vanaf nu ga ik mijn leven écht beteren.

Meer lezen?

Tips om je telefoon mindful in te richten

Niets meer missen van Bedrock?

Like hier onze Facebook-pagina en blijf up to date. Of schrijf je in voor de Bedrock-nieuwsbrief.