Annemarie Hartsuiker Psyche 2 jan 2023, 13:29

Leestijd: 4 minuten

Het promoten van een ‘heroin-chic’ lichaam brengt de geestelijke en lichamelijke gezondheid in gevaar

Esthetische trends zijn constant in beweging, en we zien dat invloeden uit de afgelopen decennia vaak weer terug in de mode komen. Maar een terugkeer van trends zoals maximalisme of modernisme, is heel, héél anders dan de giftige terugkeer van een ooit ‘populair’ lichaamstype, heroin-chic genaamd en het kan zelfs leiden tot anorexia.

De tweet van de New York post, “Bye bye booty: Heroin chic is back”, zal je niet ontgaan zijn. Er was veel te doen over het nogal bizarre statement van een van de grootste nieuwsverspreiders in Amerika.

De post was een introductie voor een artikel over een zeer dun lichaamstype dat in de jaren 90 populair was en nu wederom een trend zou worden. De behoefte om er uitgemergeld mager uit te zien, zou teruggekeerd zijn.

Dit zou blijken uit onderzoeken naar het recente gewichtsverlies van de Kardashians en de trend om medicijnen te gebruiken om kilo’s kwijt te raken. Ook laten steeds meer vrouwen implantaten verwijderen om er dunner uit te zien.

Zoveel mis

Er is zoveel mis met de uitspraak “Bye bye booty: Heroin chic is back”, dat het lastig is om hier iets over te schrijven. Ten eerste zien we dat het promoten van een vaak onrealistische en zelfs gevaarlijk lichaamsbeeld, schaamteloos wordt gedaan. We hebben de afgelopen jaren hard gestreden voor body diversity en opeens worden drugsgebruik en een mager lichaam in een adem als trend benoemd. Dit is ronduit walgelijk en zorgwekkend.

De heroin-chic look

Dat de heroin-chic look naar verluidt een comeback maakt, gaat er bij ons niet in. Met heroin-chic worden vrouwen met dunne lijven, bleke huiden en donkere kringen onder hun ogen bedoeld. Dit duidt op alle uiterlijke kenmerken die met drugsgebruik (zoals heroïne) geassocieerd worden. In de jaren negentig gold het als een tegenreactie op de bruisende modellen uit de jaren tachtig, zoals Claudia Schiffer en Cindy Crawford. De nogal bizarre stijl vond al snel haar weg in de popcultuur en op de catwalk waarbij Kate Moss het toonbeeld was van deze look.

Geestelijke en lichamelijke gezondheid in gevaar

Het ligt voor de hand dat zogenaamde trends – want wij vinden het alles behalve een trend (!) – als deze triggerend en schadelijk voor mensen met eetstoornissen en andere psychische aandoeningen waarbij het uiterlijk centraal staat. Vrouwenlichamen zijn nóóit verheven aan trends.

“Het behandelen van lichaamstypes van vrouwen als trends leidt tot objectivering en ontmenselijking van vrouwenlichamen“, zegt Dr. Paakhi Srivastava, assistent-onderzoeksprofessor bij het Centrum voor Gewicht, Eten en Leefstijlwetenschap en directeur van de WELL Clinic aan de Drexel University.

De rol van social media

Vooral jonge vrouwen zijn gevoelig voor trends en de benadering van een lichaam als trend is dan ook een verschrikking. Ieder lichaam is uniek, persoonlijk en verdient daarom neutraliteit.
De afgelopen twintig jaar hebben onmiskenbaar een verschuiving teweeggebracht in de richting van inclusiviteit van maten en een bredere acceptatie van diverse lichaamstypes.

Toch heeft het de dieetcultuur die in de jaren 90 en begin 2000 hoogtij vierde, nog lang niet uitgewist. Vooral op social media rouleren tips en tricks die gevaarlijke eetgewoonten en trainingsroutines aanwakkeren. Zo is de mantra “nothing tastes as good as skinny feels” waar Kate Moss in 2018 spijt van betuigde, nog steeds prominent aanwezig op verschillende kanalen.

Het aanmoedigen van extreme dunheid heeft grote gevolgen. Mensen voelen zich gedwongen om in een keurslijf te passen en raken verstrikt in ongezonde eetgewoontes. Extreem diëten, overmatig sporten, vasten en de hele dag met je lichaam bezig zijn, vergroten de kans op eetstoornissen. Jezelf uithongeren om een mager lichaam te krijgen is ongezond, en drugsgebruik is niet mooi en chic.

Desirée had een eetstoornis: “Anorexia lijkt soms iets wat je even twee weken kunt uitproberen”

Schadelijke uitspraken over ‘trends’ van lichaamstypes, komen vooral hard aan bij personen die personen die momenteel een eetstoornis hebben of herstellende zijn zegt een psychiater hierover. Mensen met een eetstoornis zijn vaak bezig met het bestrijden van negatieve gedachten over het lichaamsbeeld en slankheid die gelijk worden gesteld aan geluk en acceptatie. Dit soort berichten maken het gemakkelijker om vervormde gedachten of overtuigingen te verdubbelen.