Rosa Bertram Psyche 3 mei 2021, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Hoe ga je om met happiness guilt ofwel je schuldig voelen om je eigen geluk?

Het klinkt in eerste instantie misschien een beetje vreemd in de oren, maar er bestaat zoiets als ‘happiness guilt’. Wanneer je dealt met happiness guilt, voel je je letterlijk schuldig over dat je je gelukkig voelt. Hoe werkt het precies en vooral: hoe ga je met die dubbele gevoelens om?

Het gevoel van schuld over het feit dat je blij bent, goed in je vel zit of ‘gewoon gelukkig’ bent, komt meestal voor wanneer je iets positiefs en iets negatiefs tegelijkertijd meemaakt.

Je bent dan als het ware aan het zoeken tussen de balans van het geluk dat je ervaart en het rouwproces dat je ook doorstaat.

Happiness guilt 

Een aantal jaar geleden kwam het blad LINDA. met een prachtige interviewserie over mensen die vlak na het overlijden van hun partner verliefd waren geworden. De geïnterviewden vertelden hoe het is om ontzettend te rouwen en kapot te gaan van het verdriet, maar tegelijkertijd ook stapelverliefd te zijn. En natuurlijk ging het interview ook over de reacties van de omgeving.

Achteraf gezien hadden deze mensen ook last van happiness guilt. Hoe ga je daarmee om?

Rouw en liefde

Happiness guilt komt in verschillende vormen en maten, bijvoorbeeld wanneer iemand in je omgeving overlijdt of ernstig ziek is en er tegelijkertijd iets moois gebeurt in jouw leven, bijvoorbeeld een zwangerschap, huwelijk of wat dan ook. Het zorgt voor geluk en rouw aan de andere kant. En die twee emoties kunnen er volgens ons niet samen zijn. Dat zorgt voor frictie en schuldgevoelens.

Coronacrisis een goed voorbeeld

Eigenlijk is de coronacrisis er ook een goed voorbeeld van. De wereld lijdt wereldwijd aan de pandemie. Niet alleen aan de ziekte zelf, maar ook aan het verbod op vrijheid, het groeiende aantal eenzame mensen, het failliet gaan van veel ondernemers en het reizen naar verre landen is niet meer mogelijk waardoor sommige families jaren van elkaar gescheiden zullen zijn.

Hoe we volgens Deepak Chopra het beste met de pandemie kunnen dealen

Ouders met jonge kinderen die thuiswerken en tegelijkertijd de kinderen thuis les geven, studenten die hoopten op een bruisende studententijd, maar al bijna een jaar op hun inimini kamertje zitten met een klein sociaal leven en wat dacht je van ouderen die nu nóg minder sociaal en lichamelijk contact hebben?

Tegelijkertijd zijn er mensen, zoals ikzelf, die in deze tijd gebruik maken van het ‘thuiswerken’ en dat bijvoorbeeld op afstand doen. Zo ervaarde ik al lange tijd de drang om meer tijd in de natuur door te brengen, maar dat was voor corona niet mogelijk omdat mijn kantoor in de grote stad ligt.

Of ik me schuldig voel? Zeker

Dit was de uitgelezen kans om mijn biezen te pakken, mijn laptop mee te nemen en naar de natuur te vertrekken, inspiratie op te doen, meer tijd buiten te spenderen en de druk van het stadse leven meer achter me te laten. Ik voel me gelukkiger dan ik me in de afgelopen jaren heb gevoeld, ben gemotiveerd en ontzettend blij met de keuze die ik heb gemaakt.

Of me daar schuldig over voel? Zeker.

Overlevingsschuld

Psychiater in Hawaii, Heather Goff, vertelt aan Refinery29 dat er ook zoiets bestaat als ‘survivor’s guilt’. In dat geval is er niet per se iets geweldig goeds of juist slechts gebeurt in je leven, je bent dankbaar voor wat er is, maar vraagt je wel af ‘waarom er goede dingen bij jou gebeuren en slechte dingen bij anderen?’.

“Als mensen vergelijken we onszelf vaak met elkaar en proberen we begrijpen wat er met ons en onze omgeving gebeurt,” verklaart Goff. In werkelijkheid is elke situatie uniek en bestaat er niet zoiets als eerlijkheid of juist oneerlijkheid.

Deze 4 vragen kunnen je leven veranderen

Ook zijn emoties vrij complex, het komt maar zelfden voor dat je je écht op je gelukkigst voelt of diep ongelukkig bent. Het is daarom niet zo gek dat je af en toe gemengde, dubbelde of onverklaarbare emoties hebt.

View this post on Instagram

A post shared by Bedrock Magazine (@bedrockmagazine)

Dealen met happiness guilt 

Een automatische reactie op happiness guilt is het verbergen van je geluk, omdat je je er simpelweg voor schaamt. Je vertelt in je rouwproces bijvoorbeeld niet tegen anderen dat je stapelverliefd bent geworden of schreeuwt niet van de daken dat je zo blij bent met je zwangerschap als een ander familielid net ernstig ziek is.

Zoiets als happiness guilt wordt vaak afgewimpeld als een luxeprobleem. Wat het in de essentie ook is, veel mensen hebben deze luxe immers helemaal niet. Als je kijkt naar corona, racisme, armoede en nog veel meer zaken.

Jouw geluk neemt het geluk van een ander niet weg

De waarheid is echter, dat als je de lichtpuntjes in je eigen leven negeert, het leven van de ander – waar je je schuldig tegenover voelt – er niet beter door wordt. Het idee dat jouw geluk, het geluk van anderen wegneemt, klopt niet, legt June Tangney, professor psychologie aan de George Mason University uit.

Sterker nog: als je jouw eigen emoties of gevoelens afwijst en ze er niet laat zijn, kan dat juist weer negatieve gevolgen hebben. Het gevoel van happiness guilt is niets meer dan een reactie op een andere emotie.

Er is meer in het leven dan alleen gelukkig zijn

Het heeft niet veel zin om tegen jezelf te zeggen dat je niet gelukkig mag zijn en dat je dat niet zou moeten of mogen ervaren. Dat je een slecht mens zou zijn, omdat je je op dit moment gelukkig voelt.

Doe je dat wél, dan kan dat weer tot een negatief zelfbeeld leiden of op z’n minst tot negatieve gevoelens over jezelf. Dat zou op de lange termijn schade kunnen aanrichten aan je mentale welzijn. En dat terwijl je nou juist zo gelukkig was…

Het blijft lastig

Toch is en blijft het lastig om je helemaal niet meer schuldig meer te voelen over je geluk als anderen het minder goed hebben. Dus: hoe kan je het schuldgevoel toch een beetje proberen los te laten en er gewoon van te genieten?

Geluk ervaren is noodzakelijk

Juist in tijden wanneer er pijnlijke dingen gebeuren, is het belangrijk dat er ook gelukkige momenten bestaan. Dat is waar het leven immers ook om draait. Plezier en lachen maken pijnlijke momenten dragelijker.

Het geheim van gelukkig zijn (we delen 4 tips)

Als je betekenis geeft aan je geluk, zal je je er minder snel schuldig over voelen, schrijft Gretchen Ruben, de auteur van The Happiness Project. Denk er bijvoorbeeld aan hoe deze mooie momenten je zullen helpen als je weer door een moeilijkere periode gaat. Zie het als een symbool van hoop of kracht.

Gebruik je happy vibe 

Je kunt jouw goede en gelukkige flow ook gebruiken om anderen te helpen. Nu dingen jou toch zo voor de wind gaan, waarom niet iets kleins doen voor een ander? Neem eten mee uit de supermarkt voor een dakloze, wees een luisterend oor voor iemand die eenzaam is, doe boodschappen voor je oudere buurman of doneer aan een goed doel.

Geniet van je geluk

In plaats van je geluk weg te stoppen, is het juist belangrijk om te genieten van de gelukkige momenten, blijkt uit een studie gepubliceerd in the Journal of Positive Psychology. Als je jezelf niet toestaat om nu gelukkig te zijn, dan kunnen we het nooit gebruiken om ons door de toekomstige downs te komen.

Met andere woorden: geniet van wat je nu hebt en deel het als je kan!

Luistertip! 🎧