Lisa Stel Betere wereld 21 sep 2017, 06:00

Leestijd: 8 minuten

Weet jij eigenlijk wat jouw bank met jouw geld doet? (Waarschijnlijk wil je nu overstappen)

Heb jij ooit nagedacht wat de bank met jouw spaargeld doet? En of jouw bank investeert in kernwapens, fossiele brandstoffen en megastallen? Eindelijk heb ik de keuze gemaakt om over te stappen naar een duurzame bank. Hieronder deel ik waarom. Ik eet nu al ruim 5 jaar plantaardig en ik voel mij er geweldig bij. Maar ik eet niet alleen veganistisch, ik probeer ook (met de nadruk op ‘probeer’) bewuste en duurzame keuzes door te trekken in mijn dagelijks leven. Bewuste keuzes maken gaat verder dan alleen maar je voedingspatroon.

Wat smeer je elke dag op je gezicht? Welke schoonmaakmiddelen gebruik je? Hoe vaak ga je met het vliegtuig? Welke initiatieven steun je? Waar geef jij je geld aan uit? Elke keer dat jij een keuze maakt, breng jij een stem uit op datgene wat jij belangrijk vindt.

10 simpele manieren om dagelijks geld te (be)sparen

Al eens stilgestaan bij jouw bank? Weet jij eigenlijk wat de bank met jouw spaargeld doet?

Ik was mij er niet bewust van. Maar er was genoeg reden om uit te zoeken wat er precies met mijn spaargeld gedaan wordt. Nu ik mij erin verdiept heb, wil ik jullie vandaag mijn beweegredenen vertellen in de overstap naar een duurzame bank.

Wat doet de bank met jouw geld?

Banken zorgen ervoor dat – de vraag naar en aanbod van-  kapitaal bij elkaar komt. Een bank gebruikt het spaargeld van consumenten om leningen en hypotheken te verstrekken aan consumenten en bedrijven. Banken verdienen dus geld aan jouw spaargeld en het geld van beleggers. Maar wat doen ze met dat geld? Waar investeren ze in?

Uit een uitgebreid onderzoeksrapport van economisch onderzoeksbureau Profundo (2014) in opdracht van Wakker Dier blijkt dat de Nederlandse bankensector – naast de Amerikaanse – de grootste investeerder ter wereld in de massaproductie van vlees, eieren en zuivel is. Volgens het rapport:

Van het totaalkapitaal ter wereld (€ 54 miljard) is € 5,8 miljard geïnvesteerd  door Nederlandse banken. Miljarden ‘Nederlandse’ euro’s worden besteed aan megastallen in landen zoals China, Thailand en Brazilië.

Manifesteren van geld: hoe werkt dat (en werk het überhaupt?)

Megastallen

Een megastal is een gigantische stal waar op één locatie minimaal 7.500 vleesvarkens, 1.200 fokvarkens, 120.000 leghennen, 220.000 vleeskuikens, 250 melkkoeien of 2.500 vleeskalveren gehouden worden. Na een miserabel leven worden deze dieren nog urenlang op transport gezet. Dit transport kan soms langer dan 8 uur (!) duren.

Maar ook worden overzee duizenden dieren getransporteerd en sommige routes duren wel drie weken. Uitputting, uitdroging, verwonding, stress, ziekte en zelfs sterfte kan optreden bij deze langdurige transporten.

Dat is iets waar ik natuurlijk absoluut niet achter sta. Op de website van de Eerlijke Bankwijzer kun je bekijken of het geld bij jouw bank terechtkomt bij bedrijven die mensen- en arbeidsrechten schenden, betrokken zijn bij controversiële wapenhandel, grote milieuschade veroorzaken, of slecht omgaan met dierenwelzijn.

Werken voor geld is een achterhaald concept (maar onze bedrijven zijn hier wel op ingericht)

In het duidelijke schema op de Eerlijke Bankwijzer kun je precies zien hoe jouw bank scoort op 21 verschillende thema’s waaronder dierenwelzijn, duurzaamheid, klimaatverandering, mensenrechten, wapenhandel en andere onderwerpen.

De eerlijke bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie, FNV, Dierenbescherming en PAX. Ik wil de 3 grootste banken van Nederland (ING, Rabobank en ABN Amro) kort bespreken. Ik zal een aantal thema’s aanstippen. Voor uitgebreide informatie, kun je het overzicht per bank bekijken op Eerlijke bankwijzer.

ING

Kun je nog het schandaal herinneren van de stalbranden van de beruchte boer Adriaan Straathof? Verschrikkelijk. Deze man bezit 18 megastallen in Europa en kreeg al eerder een verbod in Duitsland. Afgelopen juli brak er weer een stalbrand uit waar meer dan 24.000 varkens (!) om het leven kwamen omdat ze opgesloten zaten in zijn varkensflat zonder brandveiligheidsmaatregelen.

Wat heeft dit te maken met de ING bank? Uit onderzoek van Varkens in Nood blijkt dat de ING-bank één van de financierders is van de (brandgevaarlijke) varkensstallen van deze ´varkensbaron´ Adriaan Straathof. ING bank heeft al een bedenkelijke reputatie wat betreft de financiering van bedrijven waar het dierenwelzijn geen prioriteit heeft.

Spullen, carrière, geld en vrienden: wat heb je eigenlijk nodig om gelukkig te zijn?

Verder investeert ING van alle Nederlandse banken, het meest in energiebronnen zoals kolen, olie en gas. Uit een rapport van Greenpeace en BankTrack blijkt dat ING een nieuwe kolencentrale in West-Java (Indonesië) wil financieren. Deze kolencentrale zal grote schade aan het milieu en de werkgelegenheid van omliggende gemeenschappen toebrengen.

ING heeft zich gecommitteerd aan de Equator Principles (dit zijn duurzaamheidseisen van de financiële sector voor het investeren in grote infrastructurele projecten), maar dit kolencentrale-project voldoet bij lange na niet aan die eisen. Uit het Profundo-onderzoek blijkt dat, van de totale 30 miljard die de onderzochte banken in de afgelopen 5 jaar in fossiele energiebedrijven investeerden, maarliefst 25 miljard van ING komt.

Kortom, ING kan nog heel veel stappen zetten op het gebied van klimaatverandering (cijfer 2), bosbouw (cijfer 5) en dierenwelzijn (cijfer 2).

Rabobank

Ik maak er geen geheim van, ik zat voorheen bij de Rabobank. Maar wat blijkt? Rabobank schijnt één van de grootste investeerders te zijn in de veeteeltsector. De Rabobank is van oudsher een boerenbank, maar de bank zorgt er juist voor dat de Nederlandse boeren het extra zwaar hebben omdat ze miljoenen investeren in de vleesverwerkende industrie (waaronder megastallen).

Verder scoort Rabobank ook ver ondermaats op de thema’s bosbouw (cijfer 4) en klimaatverandering (cijfer 3). En niet te vergeten (zoals de meeste Nederlandse banken) investeert de Rabobank in kernwapenproducenten (naar schatting is dit een lening van € 6,3 miljoen).

Bekijk hier de scores op de verschillende thema’s van de Rabobank

ABN Amro

Het beleid van ABN Amro op klimaatverandering is ruim onvoldoende (cijfer 3). Uit praktijkonderzoek ‘Banken ondermijnen de toekomst’ (2015), blijkt dat ABN Amro een grote investeerder in fossiele energiebronnen is. Onderstaande grafiek laat zien dat 5 van de 9 banken meer dan 90 procent van hun totale energie in fossiele brandstoffen investeerden.

Good News Monday: in dit land kunnen ouders wegwerpplastic inruilen voor schoolgeld

Verder scoort ABN Amro onvoldoende (cijfer 4) op het thema visserij. ABN Amro heeft in haar beleid geen criteria op het gebied van overbevissing en bijvangst opgenomen. Dit betekent dat ongereguleerd en ongerapporteerd vissen is toegestaan. Verder publiceert ABN Amro de namen van overheden waarin het belegt, maar publiceert niet de namen van bedrijven waarin het investeert of die zij financiert. Ook wordt het maatschappelijk jaarverslag niet gecontroleerd door een externe accountant. Hun score op transparantie is onvoldoende (cijfer 5).

De 2 duurzame banken in Nederland

In Nederland kun je kiezen voor 2 duurzame banken. Deze duurzame(re) banken investeren hun (of beter gezegd jouw) geld in projecten en bedrijven met een maatschappelijk belang. Geen olie, gas, kolen of megastallen, maar ontwikkelingssamenwerkingen, projecten rondom milieubevordering, culturele en sociale bedrijven en gezondheidsinstellingen. Dit zijn allerlei dingen die veel meer aansluiten bij een groene en duurzame leefstijl.

ASN Bank

ASN Bank is onderdeel van de SNS bank en is de grootste duurzame bank van Nederland. ASN bank investeert in duurzame energie en in broeikasgasarme economie. Denk aan windparken en bedrijven zoals Tesla (een Amerikaanse producent van elektrische auto’s). ASN bank heeft als doel dat al hun investeringen in 2030 netto klimaatneutraal zijn.

Dat duurt nog wel even, maar ik vind het een mooi streven. Check hier hoe ASN bank scoort op alle 21 thema’s. Het voordeel van ASN Bank is dat je relatief hoge spaarrentes ontvangt en een gratis rekening t/m 25 jaar kan openen, je hebt ook de mogelijkheid om te kiezen voor een creditcard. Het nadeel is dat ze een ‘volle dochter’ zijn van SNS/REAAL bank en dus ook het ‘huishoudboekje’ delen.

Triodos bank

De Triodos bank is een onafhankelijke bank en is een stukje kleiner dan de ASN bank. Triodos bank investeert in duurzame projecten zoals duurzame energie, vastgoed, milieutechnologie en maatschappelijke projecten. Op hun website kun je per thema zien welke initiatieven en bedrijven worden gesteund bij jou in de buurt.

Triodos bank investeert echter ook (net zoals ASN bank) de biologische vee-industrie. Hier sta ik als veganist niet 100% achter, maar het is in elk geval een betere keuze dan de reguliere bio-industrie/megastallen.

Verder is Triodos Bank 100 procent klimaatneutraal, dat betekent dat ze hun CO2-uitstoot compenseren door VCS- en Gold Standard CO2-credits te kopen van Climate Neutral Group, die ten goede komen aan projecten in ontwikkelingslanden. Zoals je hier kunt zien in het schema van de Eerlijke Bankwijzer scoort Triodos op bijna alle thema’s ruim voldoende of hoger.

Het voordeel van Triodos is dat ze op bijna alle thema’s goed scoren en je hier terecht kan voor meerdere zakelijke rekeningen. Nadeel is dat je geen creditcard kan nemen en dat ze alsnog investeren in biologische vee-industrie (maargoed dat doet ASN ook).

Weloverwogen keuze

Ik hoop dat dit artikel jou bewust heeft kunnen maken over bankieren. Ik wil benadrukken dat een bank niet 100 procent goed of 100 procent fout is, maar je kunt nu wel een weloverwogen keuze maken waar jouw geld heen gaat en waar jij achter staat. Met jouw keuze kun je echt iets betekenen voor andere mensen, de dieren en onze planeet.

De dramatische effecten van klimaatverandering zijn al zichtbaar (kijk maar naar alle natuurrampen die tegenwoordig plaatsvinden). Banken weten dat er wat moet gebeuren, maar ze blijven desondanks fors investeren in fossiele energiebronnen en megastallen.

Ik ben zelf overgestapt naar Triodos Bank en ben daar heel erg blij mee. Overstappen is niet veel werk want je kunt gebruik maken van de Overstapservice die alles regelt en automatisch wordt doorgestuurd. Misschien heb je de smaak te pakken en ben je benieuwd waar jouw geld van de verzekering heengaat.

Benieuwd? Kijk dan hoe jouw verzekeringsmaatschappij scoort op de Eerlijke Verzekeringswijzer.

Liefs,

Lisa

Wil je meer tips om groener te leven en vaker plantaardig te eten? Kijk dan hier voor meer artikelen op mijn website. Ook in mijn boek vind je verschillende tips om groener te leven.