Redactie Psyche 7 mrt 2017, 06:00

Leestijd: 7 minuten

De 6 signalen van een slechte relatie volgens een psycholoog

Hij wil nooit meer seks, zij klaagt over het dopje van de tandpasta, hij komt steeds later thuis van zijn werk en zij praat liever met haar vriendinnen dan met hem. Zo herken je de signalen van een slechte relatie. Volgens psychologen zijn er verschillende signalen die erop wijzen dat het niet goed gaat met de liefde. Wie ze op tijd ontdekt, kan meestal nog wat redden. De meeste signalen zijn namelijk tekenen van onvrede. Het gaat niet om het tandpastadopje of waarom iemand niet meer opkijkt als je thuis komt. Het gaat erom dat een van de twee partners, of allebei, niet meer tevreden is. Met zichzelf, de ander of de relatie.

De meeste relaties die sneuvelen doen dat na vijf of zestien jaar, zo blijkt. Achteraf zijn de signalen vaak helder als wat. Maar het is handiger om ze van tevoren te herkennen. Althans, als je weet waar je op moet letten…

1. Geen seks meer

Drie keer per dag seks, er zijn mensen die niets liever doen en het verruilen voor hun work-out. Anderen vinden twee keer per jaar ook wel prima. Volgens seksuologen bestaat er niet zoiets als een norm waaraan je seksleven moet voldoen. Het aantal keer dat je seks hebt per week hangt bovendien af van de fase waarin je relatie zit.

Wanneer seks tijdelijk op een laag pitje staat om redenen die niets met de relatie te maken hebben, is er nog geen reden tot paniek. Toch kan het een belangrijk signaal zijn. Relatietherapeute Kathleen Vael komt ze regelmatig tegen in haar praktijk, stellen die nauwelijks nog met elkaar naar bed gaan. Volgens haar is daar altijd een achterliggende oorzaak voor.

‘Wanneer een van beide partners zich niet gesteund voelt door de andere partner, kan deze zich terugtrekken uit de intimiteit van een seksuele relatie. En dan is het wachten tot de bom barst. Want seks versterkt het gevoel van verbondenheid en hechting. Dat zijn belangrijke bouwstenen in een gezonde relatie. Wanneer de reden wel met de relatie te maken heeft, is het echt tijd om aan de bel te trekken en zo snel mogelijk de achterliggende oorzaak op te sporen en te verhelpen. Want het saboteren van de seksuele relatie omwille van andere relationele irritaties kan een flinke bom onder je relatie leggen.’

2. Het grote zwijgen

In bijna elk restaurant vind je ze, stellen die zwijgend tegenover elkaar zitten. Hebben deze mensen zo veel gepraat dat ze letterlijk zijn uitgepraat? En wat als je zelf ineens deel bent van zo’n zwijgend stel? Psycholoog John Gottman volgt al sinds 1986 een groot aantal stellen in zijn beroemde lovelab. Met grote nauwkeurigheid kan hij voorspellen of stellen bij elkaar blijven.

Tot zijn verbazing ontdekte hij dat er stellen zijn die al die jaren heel gelukkig hadden geleken. Maar na 16 tot 22 jaar plotsklaps scheidden. Gottman bestudeerde de filmopnamen die hij aan het begin van hun relatie had gemaakt en ontdekte dat deze ogenschijnlijk gelukkige stellen vanaf het begin emotionele verbondenheid leken te missen. Ze praatten wel met elkaar, maar niet intiem. Ook de humor leek vanaf het begin te ontbreken.

Volgens Gottman zijn dit de stellen die je zwijgend in restaurants ziet zitten. Ze kunnen over van alles praten, maar missen de kwetsbare intimiteit die nodig is om met elkaar in gesprek te blijven. Het grote zwijgen is het teken van de emotionele verwijdering die er vaak al vanaf het begin is geweest.

3. Klagen over het tandpastadopje

Als je van elkaar houdt, maakt het niet uit of je het dopje op de tandpastatube doet, je mes aflikt of de keukenkastjes open laat staan. Althans, dat zou je denken. Maar volgens de Amerikaanse onderzoeker Michael Cunningham kunnen kleine ergernissen een relatie flink onder druk zetten. Kleine ergernissen worden pas een probleem bij herhaling. Die natte handdoek op de badkamervloer is de eerste keer niet het probleem, maar wordt dat pas bij de tiende keer dat je hem moet oprapen.

De ergernis komt volgens Cunningham voort uit de gedachte dat slechte gewoonten makkelijk zijn te stoppen. Het is een kleine moeite om de toiletbril omhoog te doen, dus je partner plast op de wc-bril omdat hij het niet belangrijk genoeg vindt om rekening met jou te houden, zo is de gedachte. Terwijl blijkt dat driekwart van de brilplassers en tandpastadopjes-vandalen zich van geen kwaad bewust is.

Ergernissen zijn een slecht teken omdat ze veel stress opleveren. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht. En hoe hoger die stress oploopt, hoe slechter dat is voor een liefdesrelatie.

Dit vind je vast ook interessant: Acht effectieve manieren om je relatie om zeep te helpen.

4. Ruzie

Ruzie maken is een goed teken, want het betekent dat je aandacht hebt voor de onderlinge verschillen. De ruzie zelf is dus niet een signaal, maar wel de manier waarop we ruzie hebben. En dit zijn slechte signalen:

Als ruzies fel beginnen en de (harde) toon in de eerste drie minuten van de ruzie al is gezet. Een ruzie die agressief begint, eindigt meestal ook zo.

Als er tijdens de ruzie sprake is van harde kritiek: ‘jij doet altijd dit, jij doet nooit dat…’ Als een van de twee in de verdediging schiet, de ander voortdurend de schuld geeft of niet luistert. Of als er sprake is van minachting. Zoals sarcastische opmerkingen maken. Een ander slecht teken is het zogenoemde ‘stonewalling’. Wanneer je tijdens de ruzie een mentale muur optrekt, niet luistert en geen reactie geeft.

Als de ruzie fysiek wordt en je gaat duwen, slaan, schreeuwen of op het punt staat dat te doen.

Als je ruzies niet kunt bijleggen. Wanneer stellen niet meer in staat zijn om het na een ruzie goed te maken is de kans dat ze bij elkaar blijven nog geen tien procent.

5. Kritiek

Steeds meer kritiek hebben op elkaar is een van de belangrijkste signalen dat een relatie slechter wordt. Daarbij kun je onderscheid maken tussen kritiek op iemands gedrag (‘heb je nou nog steeds niet de garage gebeld?’) en kritiek op de ander als persoon (‘jij bent ook altijd zo onbetrouwbaar’). Waarbij de persoonlijke kritiek een slecht teken is als dat vaak voorkomt.

Omdat kritiek er niet van de ene op de andere dag is, wennen de meeste mensen in een slechte relatie aan steeds meer kritiek. Tot de dag dat ze het gevoel hebben dat ze in de ogen van de ander helemaal niets meer goed doen. Negatieve interacties zijn kleine bommetjes onder een relatie. Ze komen harder aan dan positieve. De positieve nemen we voor lief, maar bij de negatieve trekken we uit zelfbescherming een muurtje op. Hoe meer kritiek onze kant op komt, hoe hoger die muur wordt. Overigens is er een mooie stelregel. In een gezonde relatie staat er tegenover elke negatieve opmerking of negatief gedrag minstens vijf positieve opmerkingen.

6. Fatal attraction

Dat wat je aan het begin van de relatie zo leuk vond aan je partner, daar ga je je aan het eind aan ergeren. ‘Fatal attraction’ noemt Diane Femlee van de Universiteit van Californië dat. Dat lieve lachje van de eerste date zie je later als blijk van onzekerheid. Zijn vierhonderd smsjes per dag ineens een teken van bezitterigheid. En rolde je aan het begin van de relatie over de grond van het lachen, later kun je je ergeren aan het feit dat je partner nooit iets serieus neemt.

Gedrag heeft vaak twee kanten. De roze bril van verliefdheid maakt blind voor de negatieve kant. Met name het pretaspect – lol maken – is een eigenschap die volgens Femlee vaak voor aantrekking in het begin en ergernis aan het eind van de relatie zorgt. Een beetje ergernis is volgens haar niet erg. Zorgen hoef je je pas te maken als je je gaat ergeren aan de volgende karaktereigenschappen: egoïsme, ongevoeligheid, bezitterig gedrag, onzekerheid of oneerlijkheid.

Wist je dat Psychotherapeut Esther Perel zelfs beweert dat goede seks dodelijk is voor je relatie? Daarnaast zijn er een aantal anderen redenen waarom je relatie niet altijd zo loopt zoals je had gehoopt.

Meer lezen over een gezonde relatie:

• Met deze lieve gebaren ga je weer terug naar de wittebroodsweken-fase van je relatie
• De vraag der vragen: hoe kies je in hemelsnaam een partner?
• Dit is het geheim van verlangen in een langetermijnrelatie